Hấp thụ chất dinh dưỡng kém được giải nghĩa là các chất dinh dưỡng không được hấp thu vào cơ thể qua máu. Ăn nhiều nhưng không hấp thu được khiến cơ thể còi cọc, gầy guộc thậm chí xanh xao.
Hấp thụ chất dinh dưỡng kém có chữa được không?
Hấp thụ chất dinh dưỡng kém có chữa khỏi được không?
Quá trình tiêu hóa và hấp thu dinh dưỡng diễn ra theo 3 giai đoạn:
- Giai đoạn 1: sự phân hủy thức ăn diễn ra trong chất béo, carbohydrate và protein bằng enzyme. Loại enzyme giúp làm tan chất béo.
- Giai đoạn 2: tiêu hóa thức ăn bằng các enzyme vùng riềm bàn chải để tạo ra sản phẩm cuối cùng.
- Giai đoạn 3: các dưỡng chất được vận chuyển bằng đường bạch huyết
Kém hấp thu được nhắc đến khi có 1 trong 3 giai đoạn trên bị suy giảm. Nhưng, khi giai đoạn 1 gặp trục trặc sẽ được gọi 1 cách chính xác là rối loạn tiêu hóa, chứ không phải rối loạn hấp thu hay kém hấp thu.
Các chất dinh dưỡng được cơ thể hấp thu bao gồm:
- Chất dinh dưỡng đa lượng: chất béo, carbohydrate, protein…
- Chất dinh dưỡng vi lượng: các nhóm vitamin, khoáng chất (kali, selen, sắt, kẽm, đồng…)
Kém hấp thu ở người có thể chữa khỏi nếu tuân thủ các hướng dẫn ăn uống, tập luyện, sinh hoạt của bác sĩ. Với trẻ nhỏ và cả người lớn đều cần sự điều chỉnh về thực đơn dinh dưỡng và chế độ ăn cho chuẩn khoa học.
Quá trình tiêu hóa thức ăn diễn ra như thế nào?
Sau khi thức ăn được đưa vào khoang miệng, các cơ hàm bắt đầu nhai để nghiền thức ăn trộn cùng nước bọt. Nước bọt giúp thức ăn mềm và chứa các enzym giúp thủy phân tinh bột, protein thành các dạng nhỏ, đơn giản. Thức ăn được chuyển xuống họng và thực quản. Thực quản tiếp nhận thức ăn và đẩy xuống dạ dày qua cơ vòng (còn gọi là van) khóa giữa thực quản và dạ dày.
Dạ dày co bóp, dùng axit dạ dày để phân giải thức ăn thành dạng bán lỏng. Quá trình này được dịch mật, dịch ruột và dịch tụy hỗ trợ.
Chất béo được tiêu hóa như thế nào?
Lipase và Colipase là 2 enzyme tụy giúp phân hủy các triglyceride chuỗi dài thành các monoglycerides và các axit béo. Hai chất sau khi được phân hủy này kết hợp với các phospholipid và axit mật để tạo thành các micelles. Các axit béo sau khi được chuyển hóa sẽ kết hợp với protein, phospholipid và cholesterol. Từ đó hình thành các chylomicron. Các chất này được vận chuyển bởi hệ thống bạch huyết.
Các chất béo chứa vitamin A, D, E, K (là những vitamin tan trong dầu) không được hấp thụ có thể gây ra thiếu hụt dinh dưỡng. Hơn nữa, các vi khuẩn phát triển quá mức khiến việc dehydroxyl hóa muối mật khiến giảm sự hấp thu chất béo của cơ thể. Các muối mật không được hấp thu sẽ kích thích đại tràng tiết nước. Điều này dễ gây hiện tượng tiêu chảy.
Chuyển hóa chất béo ở người kém hấp thu
Quá trình tiêu hóa carbohydrate
Enzyme tuyến tụy tiết ra amylase và các enzym ở riềm chải hỗ trợ việc phân giải carbohydrates. Biến các disaccharides thành các monosaccharides. Các vi khuẩn trong đại tràng giúp lên men carbohydrate không được hấp thụ thành cacbon dioxit, axit béo chuỗi ngắn, hydro và mêtan.
Phân giải protein
Chất pepsin dạ dày sẽ tiêu hóa protein trong dạ dày. Chúng thủy phân protein thành oligopeptides hấp thụ trực tiếp và thủy phân tiếp thành axit amin. Đồng thời kích thích sự phóng thích của cholecystokinin., Điều này góp phần quan trọng cho việc tiết các enzym tụy. Enterokinase – một loại enzyme vùng riềm chải kích hoạt trypsinogen thành trypsin.
Có thể hiểu, khi một chất không được hấp thu sẽ gây ra tình trạng ứ nước, đầy hơi. Từ đó xuất hiện tình trạng tiêu chảy hoặc khó tiêu…
Xem thêm >>> Hội chứng kém hấp thu ở người lớn? Nguyên nhân, triệu chứng
Cách chữa kém hấp thu hiệu quả từ nguyên nhân bệnh
Khắc phục qua chế độ ăn uống
Thực phẩm là con đường duy nhất giúp cơ thể tăng dưỡng chất mỗi ngày. Đây cũng là con đường tồn tại cả những tiêu cực cho hệ tiêu hóa. Chính vì vậy, một chế độ ăn uống đủ dưỡng chất, khoa học và cân bằng rất quan trọng và tốt cho hệ tiêu hóa.
Ăn bổ sung nhiều rau xanh, trái cây và thực phẩm nhiều probiotic. Những thực phẩm này giúp bổ sung nhiều lợi khuẩn, vitamin có lợi cho cơ thể. Đồng thời hỗ trợ quá trình tiêu hóa diễn ra thuận lợi. Và đẩy nhanh quá trình hấp thu của cơ thể. Bên cạnh đó, cần hạn chế hoặc tránh tuyệt đối thực phẩm nhiều dầu mỡ, cay nóng, đóng hộp, xông khói…
Chế độ ăn uống cho người hấp thụ chất dinh dưỡng kém
