Bà bầu bị táo bón do cơ địa thay đổi hoặc chế độ ăn thiếu chất xơ trong thời kỳ thai nghén. Tuy nhiên, mẹ bầu cần cẩn trọng khi rặn, bởi điều này có thể ảnh hưởng tới sức khỏe của chính mẹ và thai nhi.
Bà bầu bị táo bón có nên rặn? Rặn nhiều có sao không?
Vì sao phụ nữ mang thai dễ bị táo bón?
Hormone trong cơ thể thay đổi
Khi mang thai, hormone nữ progesterol gia tăng khiến cơ bắp giãn nhiều. Bên cạnh, progesterol còn khiến quá trình vận chuyển phân chậm lại. Khi phân ở trong ruột càng lâu thì tình trạng mất nước càng diễn ra mạnh. Chính điều này khiến phân khô, cứng và khó đẩy ra ngoài qua hậu môn. Lâu dần tích tụ lại trong đại tràng khiến bụng đau, chướng và khó chịu. Đó là nguyên nhân khiến bà bầu bị táo bón.
Thai nhi phát triển nhanh chèn ép tử cung
Thai nhi càng lớn thì tử cung càng nở dần, chèn ép lên đường tiêu hóa và tăng áp lực lên ruột. Chính vì vậy, mẹ bầu tiêu hóa khó khăn hơn bình thường và có đến 45% phụ nữ mang bầu đều mắc táo bón. Có nhiều trường hợp táo bón khi mang thai kéo dài kéo theo nhiều nguy hiểm tới sức khỏe của thai nhi và cần tới sự trợ giúp của bác sĩ. Nhất là những tháng cuối thai kỳ.
Bổ sung canxi và sắt gây táo bón ở bà bầu
Canxi và sắt là 2 loại khoáng chất quan trọng cần được bổ sung vào cơ thể bà bầu trong suốt thời gian thai kỳ. Bởi nhu cầu canxi cũng như sắt của phụ nữ mang thai cao gấp đôi bình thường. Thai nhi càng phát triển thì nhu cầu canxi và sắt cũng tăng theo. Chính bởi vậy, khi bổ sung 2 khoáng chất này, nhiều mẹ bầu bị táo bón bởi cơ thể không kịp chuyển hóa và hấp thụ.
Một số khác do cách bổ sung chất này chưa đúng dẫn đến khó tiêu, giảm khả năng hấp thu dinh dưỡng. Từ đó dẫn đến táo bón thai kỳ, thậm chí táo bón sau sinh.
Táo bón khi mang bầu nguy hiểm thế nào?
Nhiều bà bầu bị táo bón trong suốt cả thai kỳ, trở thành nỗi ám ảnh không nguôi mỗi lần đi vệ sinh. Táo bón xuất phát từ chế độ ăn thiếu khoa học, ít vận động hoặc do mắc bệnh lý khác gây nên.
Biểu hiện táo bón liên quan đến sự lưu chuyển của chất thải rắn trong đường ruột. Nó liên quan đến sự thống nhất chứ không phải là sự đều đặn của các chuyển động trong ruột. Càng ở lâu trong ruột, nước có trong chất thải bị tái hấp thu vào trong cơ thể càng nhiều hơn.
Nếu để táo bón kéo dài mà không có biện pháp chữa trị, bà bầu sẽ dễ bị bệnh trĩ hoặc các bệnh lý nguy hiểm liên quan đến đường tiêu hóa.
Nguyên nhân khiến bà bầu bị táo bón
Một trong những nguyên nhân khiến bà bầu bị táo bón là sự thay đổi về hoóc-môn. Trong thời kỳ mang thai, cơ thể mẹ sẽ sản sinh ra nhiều hoóc-môn giới tính để hỗ trợ việc thả lỏng các cơ và tăng cường sự phát triển của thai nhi. Hiện tượng này lại dẫn tới tác động không mong muốn lên đường ruột. Vô tình tạo khó khăn trong việc đào thải các chất thừa qua hậu môn và dẫn đến tình trạng táo bón.
Một nguyên nhân khác là vì sự phát triển của thai nhi về kích thước. Thai nhi lớn dần đã tạo áp lực lên vùng xương chậu nên khiến mẹ đi tiêu khó hơn. Đồng thời, khi mang bầu thường được tẩm bổ nhiều, kéo theo việc tăng cân nhanh. Tăng cân và mệt mỏi khiến mẹ bầu ít vận động cơ. Đây cũng chính là nguyên nhân dẫn đến táo bón theo mẹ bầu suốt thai kỳ.
Cuối cùng, do chính sự thay đổi về lượng hoóc-môn khiến vị giác thay đổi. Một số chị em có xu hướng ăn nhiều các món chứa nhiều chất sắt, protein và nạp ít chất xơ, nước. Chế độ ăn uống này sẽ làm đường ruột quá tải, không đào thải kịp và khiến bà bầu bị táo bón.
Mẹ bầu bị táo bón do sự phát triển của thai nhi về kích thước
Bà bầu bị táo bón có nên rặn?
Chắc chắn các mẹ cũng có “cảm giác” không tốt khi rặn. Đúng là như vậy, lời khuyên cho bạn là không nên rặn. Nguyên nhân là hành động này sẽ kích thích các cơn co tử cung. Có thể dẫn đến tình trạng sảy thai, sinh non hay các biến chứng nguy hiểm khác. Nguy hiểm hơn, nếu mẹ rặn nhiều sẽ làm hậu môn dễ bị nứt. Vết nứt dễ khiến nhiễm trùng hậu môn, là tiền đề của bệnh trĩ và ung thư đại tràng.
Tình trạng táo bón khiến cho mẹ bầu “ám ảnh” khi đi tiêu. Tuy nhiên, bạn không nên nhịn mà cần phải “giải quyết” ngay. Vì như vậy thì các chất cặn bã mới được đào thải dần dần. Theo đó mà thuyên giảm triệu chứng táo bón trong thai kỳ.
Có một mẹo nhỏ cho mẹ bầu là nếu đã vượt qua 3 tháng đầu thai kỳ, có thể dùng tay xoa nhẹ theo chiều kim đồng hồ xung quanh rốn để hỗ trợ hoạt động của nhu động ruột, làm mềm phân. Lưu ý, nếu mang thai dưới 3 tháng hay đang trong tam cá nguyệt cuối cùng, mẹ bầu không thực hiện mẹo này.
Lời khuyên từ chuyên gia về cách chữa táo bón khi mang thai
Quá trình mang thai cần sự quan tâm đặc biệt. Do đó, khi cơ thể có bất cứ một thay đổi nhỏ nào hay sự khó chịu, mẹ cần đến lời khuyên của bác sĩ, chuyên gia nhiều hơn. Nếu mẹ bị táo bón khi mang thai, đừng quá lo lắng, hãy tuân thủ theo những lời khuyên này từ bác sĩ.
- Ngồi nhà vệ sinh cùng một cuốn sách hoặc tạp chí. Nói không với điện thoại.
- Luôn có một chiếc ghế kê chân cho mẹ bầu khi ngồi toilet.
- Khi có tín hiệu đi vệ sinh mẹ bầu cần đi ngay, không nên nhịn hay cố làm việc khác và bỏ quên.
- Hạn chế tối đa việc sử dụng bất kì loại thuốc nào. Thuốc thụt có thể giúp mẹ đi cầu dễ dàng và thoải mái hơn nhưng chỉ khi bác sĩ chỉ định mới được dùng.
Uống nhiều nước giúp giảm táo bón
Để cải thiện táo bón, mẹ hãy uống từ 8-10 ly nước mỗi ngày. Uống nước không chỉ giúp đi ngoài dễ hơn mà còn cung cấp độ ẩm cho da rất tốt. Buổi sáng, sau khi thức dậy và buổi tối trước khi đi ngủ các mẹ nên uống 1 ly nước ấm. Bên cạnh đó, mẹ có thể dùng nước ép hoa quả hoặc sữa tươi nóng. Chúng sẽ đem lại tác dụng nhuận tràng rất tốt.
Bổ sung lợi khuẩn cho đường ruột
Men vi sinh là một giải pháp tối ưu, khắc phục được hạn chế từ 2 giải pháp trên. Men vi sinh có thành phần chính là các lợi khuẩn hoặc bào tử lợi khuẩn. Tuy nhiên, sự khác nhau giữa các loại men vi sinh cũng cho hiệu quả khác nhau. Các chuyên gia tiêu hóa khuyên dùng men vi sinh có thành phần là bào tử lợi khuẩn. Bởi, việc bổ sung lợi khuẩn có thể tạo bào tử vào đường ruột cho hiệu quả cao hơn và tuyệt đối an toàn.
Các lợi khuẩn này khi gặp điều kiện bất lợi như nhiệt độ cao, nồng độ acid trong dạ dày pH2 sẽ tự chuyển thành bào tử để vượt qua và đến ruột an toàn. Khi vào đến ruột, lợi khuẩn chuyển về trạng thái hoạt động. Tại đây, chúng tạo màng sinh học giúp các vết thương trong ruột mau lành. Và ức chế vi khuẩn có hại gây bệnh trong ruột.
Bên cạnh đó, chúng kích thích cơ thể tổng hợp enzyme và vitamin tiêu hóa. Lợi khuẩn bám vào khuôn phân giúp phân mềm, mịn, dễ đào thải. Ngoài ra, các lợi khuẩn này có kích thích cơ thể tiết kháng thể IgA. Một kháng thể miễn dịch có nhiều trong máu và dịch tiết. Từ đó, tạo cảm giác ăn ngon, tiêu hóa tốt, hấp thu nhanh cho vật chủ. Do đó, những men vi sinh có thành phần là bào tử lợi khuẩn, bà bầu bị táo bón ra máu nên chọn vì tính an toàn và hiệu quả bền, khó tái phát.
Bổ sung lợi khuẩn cho đường ruột của mẹ bầu (Hình minh họa)
Sử dụng trà hỗ trợ tiêu hóa và trẻ hóa da
Một số loại trà như trà hoa cúc, trà hoa hồng, bồ công anh… vừa có tác dụng phòng ngừa táo bón, vừa có lợi cho làn da của phụ nữ mang thai.
- Trà bồ công anh: Có tác dụng kích thích gan tiết mật, thải độc tốt và quá trình tiêu hóa diễn ra nhanh chóng. Hơn nữa, trà cung cấp nước cho ruột bài tiết, tăng khối lượng cho phân.
- Trà hoa cúc: Trà hoa cúc có thể uống hàng ngày giúp thư giãn, thanh lọc cơ thể tốt giúp làm đẹp và kích thích tiêu hóa hiệu quả. Mẹ bầu có thể uống trà hoa cúc vào mỗi buổi sáng và sau bữa ăn. Hơn nữa, uống trước khi đi ngủ cũng rất tốt cho việc cải thiện chứng táo bón.
Vận động nhẹ nhàng
Các bài tập nhẹ nhàng hay đi bộ sẽ cải thiện sức khỏe cho mẹ bầu. Lợi ích của phương pháp này mang lại chính là giúp cải thiện tâm trạng và giảm khả năng bị trầm cảm. Đi thể dục khi mang thai cũng khiến thể lực bạn ổn định và giảm tình trạng táo bón.
Tuy nhiên, hãy lưu ý rằng không nên tham gia các bài tập vận động mạnh hay cố gắng vận động khi cơ thể quá mệt. Các mẹ hãy nhận biết khi nào là đủ và bài tập nào tốt nhất cho mình.
Tham khảo thêm bài viết: Khắc phục táo bón cho bà bầu hiệu quả không dùng thuốc – Báo điện tử VTV
Phụ nữ mang thai bị táo bón nên uống thuốc gì?
Các loại thuốc trị táo bón cho bà bầu
Khi bị táo bón, một số loại thuốc được dùng để điều trị phổ biến như:
- Thuốc nhuận tràng
- Thuốc Sorbitol
- Thuốc trị táo bón có tác dụng thẩm thấu: Sodium phosphate, Polyethylene glycol…
- Thuốc thụt hậu môn
- Thuốc làm mềm phân
Cách dùng thuốc trị táo bón cho phụ nữ mang bầu
Dùng thuốc trong thời gian ngắn, khoảng 3-4 ngày. Nếu không thấy hiệu quả cần dừng ngay. Dùng theo chỉ định của bác sĩ (nếu được kê) hoặc dùng theo hướng dẫn sử dụng trên bao bì. Thời điểm tốt nhất để dùng thuốc trị táo bón là buổi sáng hoặc buổi tối sau bữa ăn.
Lưu ý khi dùng thuốc cho bà bầu
Việc bà bầu bị táo bón uống thuốc điều trị có thể ảnh hưởng tới thai nhi. Thuốc có thể đi qua nhau thai tác động thới bào thai hoặc qua dây rốn. Một số loại thuốc không thích ứng với cơ địa người mẹ có thể dẫn đến dị tật thai nhi. Thậm chí ảnh hưởng tới sức khỏe và tính mạng của người mẹ. Chính vì vậy, mẹ bầu cần lưu ý:
- Không tự ý dùng thuốc
- Không dùng thuốc khi đã quá hạn sử dụng
- Dùng đúng và đủ liều đã được kê
- Nếu trong quá trình dùng thuốc có biểu hiện khác lạ sau khi dùng thuốc cần ngưng sử dụng và gặp bác sĩ ngay
Chữa táo bón cho bà bầu không dùng đến thuốc
Áp dụng mẹo dân gian trong xử lý táo bón cho bà bầu
Một số mẹo dân gian được các mẹ truyền tay nhau vì hiệu quả cải thiện táo bón khi mang thai khá tốt. Không phải những bài thuốc cổ truyền, mẹo này chủ yếu hướng đến sự kết hợp các nguyên liệu thành món ăn chữa táo bón cho bà bầu.
Dùng vừng đen và mật ong
- Nguyên liệu cần có: 25ml mật ong và 20g vừng đen.
- Thực hiện: Giã dập vừng đen rồi trộn cùng mật ong nguyên chất. Sau đấy thêm 150ml vào hỗn hợp này, khuấy đều và đun nhỏ lửa trong 15 phút. Ăn món ăn liên tục trong 7 ngày liền vào lúc đói. Mỗi ngày ăn 2 lần sẽ thấy triệu chứng táo bón giảm nhiều.
Dùng đậu xanh và đường đỏ
- Nguyên liệu cần có: 40g đậu xanh, 30g đường đỏ.
- Thực hiện: Giã dập đậu xanh (nguyên vỏ). Cho đậu xanh và đường đỏ vào nồi cùng 350ml nước. Đun sôi hỗn hợp này thật kỹ cho đến khi đậu chín nhừ thì tắt bếp. Ăn món này trong 7 ngày liên tiếp, mỗi ngày chia làm 2 lần ăn.
Dùng khoai lang và mía đỏ
- Nguyên liệu cần có: 50g khoai lang và 60g mía đỏ (hoặc mua sẵn nước mía).
- Thực hiện: Rửa sạch khoai lang, để cả vỏ rồi cắt khúc bỏ vào xay nhỏ. Mía ép lấy nước rồi trộn cùng khoai đã xay. Đun hỗn hợp này trên lửa nhỏ, quấy liên tục đều tay cho đến khi khoai chín thì dừng. Ăn món này 2 lần mỗi ngày và sử dụng liên tục trong 7 ngày. Chứng táo bón ở bà bầu sẽ giảm hẳn mà không gây hại đến thai nhi.
